1. آخرین «آیه‌ای که بر
پیامبر اکرم ـ صلی الله علیه و اله و سلّم ـ نازل شد» کدام است؟
2. «آخرین سوره» در قرآن چه نام دارد؟
3. «آخرین آیه‌ای که سجده واجب دارد» در
کدام سوره قرار دارد؟
4. «آخرین حرف قرآن» چیست؟
5. آخرین آیات قرآن در کجا بر پیامبر ـ صلی
الله علیه و اله و سلّم ـ نازل شد؟
6. آخرین آیه‌ای که از «بهشت» یاد می‌کند
در کدام سوره است؟
7. آخرین آیه‌ای که به «جهنم» اشاره می‌کند
کدام است؟
8. آخرین سوره‌ای که نازل شد چه نام دارد؟
9. آخرین آیه‌ای که راجع به «مسجد» سخن
گفته کدام است؟
10. آخرین آیه‌ای که راجع به «روزه» اشاره
کرده کدام است؟
11. آخرین آیه‌ای که کلمة «قرآن» در آن آمده
کدام است؟
12. آخرین سوره قرآن «چند حرف، چند کلمه و
چند آیه» دارد؟
13. آخرین سوره‌ای که «در مدینه بر پیامبر
اکرم ـ صلی الله علیه و اله و سلّم ـ » نازل شد چه نام دارد؟
14. آخرین سوره‌ای که «سجده مستحبی» دارد در
کدام سوره است؟
15. «آخرین سوره‌ای که یکجا نازل شده» کدام
سوره است؟
16. آخرین دعایی که در قرآن کریم آمده چیست؟
17. آخرین سوره قرآن «مکی» است یا «مدنی»؟
18. آخرین «دعایی» که در قرآن آمده از زبان
چه کسی است و در کدام سوره قرار دارد؟
19. آخرین «آیة قرآن» کدام است؟
پاسخها:
1. آیه «3 سوره مائده» (که درباره خلافت و جانشینی
حضرت علی ـ علیه السلام ـ است) آخرین آیه‌ای است که نازل شده است.
2. آخرین سوره «سوره ناس» است.
3. این آیه در سوره «علق» قرار دارد.
4. آخرین حرف قرآن کریم حرف «س» است.
5. پس از بارگشت پیامبر اکرم (ص) از حجه الوداع در
منطقه ای به نام « غدیر خم » آخرین آیات قرآن بر آن حضرت نازل شد.
6. آخرین آیه ای که از بهشت یاد می کند در سوره
بینه «آیه8 » می باشد.
7. آخرین آیه ای که از جهنم یاد می کند در سوره
بینه «آیه 6 » می باشد.
8. « سوره نصر » آخرین سوره است که نازل شده است.
9. « آیه 18 سوره جن » آخرین آیه است که درباره مسجد
سخن گفته است.
10. در « آیه 4 سوره مجادله » راجع به روزه اشاره ای
شده است.
11. «آیه21 سوره بروج » آخرین آیه ای است که کلمه
قرآن در آن آمده است.
12. آخرین سوره قرآن « 79 حرف ، 20کلمه و 6 آیه »
دارد.
13. آخرین سوره ای که در مدینه نازل شده سوره «نصر »
است.
14. «آیه21 سوره انشقاق » آخرین آیه ای است که سجده
مستحبی دارد.
15. « سوره اخلاص ».
16. « آخرین سوره ای که در مکه نازل شده است «سوره روم
» است.
17. آخرین سوره قرآن «مکی » است.
18. آخرین دعایی که در قرآن کریم آمده « از زبان
حضرت نوح (ع) است که در سوره نوح آیه آخر این سوره » قرار دارد.
19. آخرین آیه قرآن « من الجنه و الناس » می باشد.
معماهای اولین‌ها
1. اولین آیه‌ای که نازل شد کدام است؟
2. اولین آیه‌ای که در «حرمت شراب» نازل شد
در کدام سوره است؟
3. اولین آیة قرآن که حضرت مهدی ـ عج ـ
هنگام ظهورشان تلاوت می‌فرمایند کدام آیه است؟
4. اولین سوره‌ای که نازل شد کدام سوره
است؟
5. اولین دعایی که در قرآن آمده در کدام
سوره است؟
6. اولین آیه سجده‌دار در کدام سوره قرار
دارد؟
7. اولین آیه‌ای که از «بهشت» یاد می‌کند
کدام است؟
8. اولین آیه‌ای که از «جهنم» یاد می‌کند
کدام است؟
9. اولین سوره قرآن چه نام دارد؟
10. اولین آیه‌ای که درباره «مسجد» سخن گفته
است در کدام سوره قرار دارد؟
11. اولین «کلمه‌ای» که نازل شده است چیست و
در کدام سوره قرار دارد؟
12. اولین آیه‌ای که کلمة «قرآن» در آن آمده
کدام است؟
13. اولین سوره قرآن «مکی» است یا «مدنی» ؟
14. اولین سوره‌ای که «سجده مستحبی» دارد چه
نام دارد؟
15. اولین «حرف» قرآن کریم کدام است؟
16. اولین سوره قرآن دارای چند آیه و کلمه
است؟
17. اولین سورة قرآن که «سجده واجب» دارد چه
نام دارد؟
18. اولین سوره‌ای که ترجمه شد چه نام دارد؟
19. اولین سوره‌ای که به نام یکی از
پیامبران الهی است چه نام دارد؟
20. اولین سوره‌ای که با کلمه «قُل» آغاز
میشود چه نام دارد؟
21. اولین سوره‌ای که پیامبر اکرم ـ صلی
الله علیه و اله و سلّم ـ آن را در مکه اعلان نمود چه نام دارد؟
22. اولین فرشته‌ای که نامش در قرآن آمده
است چه نام دارد؟
23. اولین سوره‌ای که به نام یکی از
پیامبران اولوالعزم است چه نام دارد؟
24. اولین آیه‌ای که در آن راجع به «احسان و
نیکی به پدر و مادر» اشاره شده کدام است؟
25. اولین آیه‌ای که در خصوص «دین اسلام»
سخن گفته کدام است؟
26. اولین آیه‌ای که درباره «اسراف» سخن
گفته است در کدام سوره قرار دارد؟
27. اولین آیه‌ای که کلمة «آیه» در آن بیان
شده کدام است؟
28. اولین آیه‌ای که در آن لفظ جلاله «الله»
بیان شده، در کدام سوره است؟
29. اولین آیه‌ای که راجع به «جنگ و قتال»
نازل شد، کدام است و در چه سوره‌ای قرار دارد؟
30. اولین آیه‌ای که از سوره «توبه» نازل
شده، کدام است؟
31. اولین آیه‌ای که راجع به «تلاوت قرآن
کریم» بیان شد در کدام سوره قرار دارد؟
32. اولین آیه که کلمة «مؤذن» در آن به کار
رفته کدام است؟
33. اولین آیه‌ای که راجع به «شهید و شهادت
در راه خدا» سخن گفته کدام است؟
34. اولین سوره قرآن کریم چه نام دارد؟
35. اولین سوره‌ای که در مدینه نازل شد، چه
نام دارد؟
پاسخها:
1. اولین آیه‌ای که نازل شده است آیه اول سوره علق
میباشد.
2. این آیه در سورة بقره «آیه 129» میباشد.
3. «آیه86» سوره هود اولین آیه‌ای است که حضرت مهدی
ـ عجل الله تعالی فرجه الشریف ـ هنگام ظهورشان بر زبان مبارکش جاری می‌سازد.
4. اولین سوره «علق» میباشد.
5. اولین دعا در سوره بقره «آیه 126» میباشد.
6. آخرین «آیه سوره اعراف».
7. «آیه 35 سوره بقره» اولین آیه است که از بهشت یاد
می‌کند.
8. «آیه 206 بقره» اولین آیه است که از جهنم یاد می‌کند.
9. اولین سوره قرآن کریم سوره حمد میباشد.
10. درآیه «114 سوره بقره» راجع به مسجد سخن گفته
شده است.
11. اولین کلمه «اقرأ» در سوره علق میباشد.
12. آیه «185 سوره بقره».
13. اولین سوره قرآن «مکی» است.
14. اولین سوره‌ای که سجده مستحبی دارد سوره «اعراف»
میباشد.
15. اولین حرف قرآن «ب» میباشد.
16. اولین سوره قرآن دارای «7 آیه و 29 کلمه» میباشد.
17. اولین سوره‌ای که سجده واجب دارد سوره «سجده»
است.
18. اولین سوره‌ای که ترجمه شده سوره «حمد» میباشد.
19. اولین سوره به نام «حضرت یونس ـ علیه السلام ـ »
میباشد.
20. «سوره جن».
21. اولین سوره‌ای که حضرت محمد ـ صلی الله علیه و
اله و سلّم ـ در مکه اعلان نمود سوره «سجده» میباشد.
22. اولین فرشته «جبرئیل» است که در آیه 97 سوره
بقره بیان شده است.
23. «سوره ابراهیم».
24. اولین آیه‌ای که راجع به احسان و نیکی به پدر و
مادر سخن گفته است «آیه 83 سوره بقره» میباشد.
25. اولین آیه‌ای که راجع به دین مقدس اسلام سخن
گفته است«آیه 19 سوره آل عمران» میباشد.
26. «آیه 147 سوره آل عمران».
27. اولین آیه ای که کلمه آیه در آن ذکر شده «آیه
106 سوره بقره» است.
28. «آیه 7 سوره بقره».
29. «آیه 39 سوره حج».
30. «آیه 25 سوره توبه».
31. اولین آیه که راجع به تلاوت قرآن کریم بیان شده
در سوره «بقره آیه 121» می باشد.
32. کلمه «مؤذن» برای اولین بار در قرآن در آیه «44
سوره اعراف» بکار رفته است.
33. راجع به شهید و شهادت برای اولین بار در قرآن در
آیه «104 سوره بقره» سخن به میان آمده است.
34. اولین سوره قرآن کریم «بیش از ده نام» دارد.
35. «سوره مطففین» اولین سوره‌ای است که درمدینه نازل
شده است.
معماهای
«ترین ها»
1. «بزرگترین سورة» قرآن چه نام دارد؟
2. «بهترین نوشیدنی» که در قرآن به آن
اشاره شده است چیست؟
3. «کوچکترین سورة» قرآن چه نام دارد؟
4. «مهم‌ترین آیة» قرآن چه نام دارد؟
5. «بزرگترین آیة» قرآن در کدام سوره قرار
دارد؟
6. «عظیم‌ترین آیات» قرآن کریم کدامند؟
7. «کوچکترین کلمة» قرآن کدام است و در چه
سوره‌ای قرار دارد؟
8. «بهترین خوردنی» که در قرآن ذکر شده
است چه نام دارد؟
9. «عدالت آمیزترین» آیه قرآن کدام است؟
10. «ترس‌آور ترین آیة» قرآن کدام است؟
11. «منفورترین امر حلال» نزد خداوند که در
قرآن نیز به آن اشاره شده است چیست؟
12. «کوچکترین آیة» قرآن کدام آیه است؟
13. «امید بخش‌ترین آیة» قرآن کدام آیه
است؟
14. «بزرگترین عدد» در کدام سوره است؟
15. «بزرگترین کلمة» قرآن در کدام سوره
است؟
16. بیشترین حرفی» که در قرآن به کار رفته
چه حرفی است؟
17. «کمترین حرفی» که در قرآن به کار رفته
چه حرفی است؟
18. «بهترین شب» که در قرآن به آن اشاره
شده چه شبی است؟
19. «بهترین ماه» در قرآن کدام است؟
20. «بزرگترین حیوان» که نامش در قرآن ذکر
شده چه نام دارد؟
21. «کوچکترین حیوان» که در قرآن به آن
اشاره شده چه نام دارد؟
22. «بزرگترین کلمة» قرآن چند حرف دارد؟
23. «کوچکترین کلمة» قرآن چند حرف دارد؟
24. «بزرگترین سورة» قرآن دارای چند حرف
است؟
25. «کوچکترین سورة» قرآن دارای چند حرف
است؟
26. «بهترین سورة» قرآن چه نام دارد؟
27. «بیشترین سوره‌های مکی» قرآن در کدام
جزء قرار دارد؟
پاسخها:
1. بزرگترین سوره قرآن
سوره «بقره» است.
2. بهترین نوشیدنی که در
قرآن به آن اشاره شده است «شیر» میباشد.
3. کوچکترین سوره قرآن «کوثر»
میباشد.
4. مهم‌ترین آیه «آیة
الکرسی» است.
5. «آیه 282 سوره بقره»
بزرگترین آیه قرآن است.
6. عظیم‌ترین آیات «آیه
الکرسی» و «بسم الله الرحمن الرحیم» میباشد.
7. کوچکترین کلمه قرآن
«باء» در بسم الله میباشد.
8. بهترین خوردنی که در
قرآن ذکر شده است «عسل» است.
9. عدالت‌آمیز ترین آیه
قرآن «إِنَّ اللَّهَ یَأْمُرُ بِالْعَدْلِ وَ الْإِحْسانِ وَ إِیتاءِ ذِی
الْقُرْبی وَ یَنْهی عَنِ الْفَحْشاءِ وَ الْمُنْکَرِ وَ الْبَغْیِ یَعِظُکُمْ
لَعَلَّکُمْ تَذَکَّرُونَ» میباشد.
10. ترس‌آور ترین آیه قرآن
«فَمَنْ یَعْمَلْ مِثْقالَ ذَرَّةٍ خَیْراً یَرَهُ وَ مَنْ یَعْمَلْ مِثْقالَ
ذَرَّةٍ شَرًّا یَرَهُ» میباشد.
11. منفورترین کار حلال نزد
خداوند «طلاق» است.
12. کوچکترین آیه قرآن
«مدها متان» در سوره الرحمن قرار دارد.
13. امیدبخش ترین آیه قرآن
«قُلْ یا عِبادِیَ الَّذِینَ أَسْرَفُوا عَلی أَنْفُسِهِمْ لا تَقْنَطُوا مِنْ
رَحْمَةِ اللَّهِ» است.
14. بزرگترین عدد در سوره
«صافات، آیه 147» آمده است که «صدهزار» میباشد.
15. بزرگترین کلمه قرآن
«فاستقینا کموه» است که در آیه 22 سوره حجر آمده است.
16. بیشترین حرفی که در
قرآن کریم به کار رفته است حرف «الف» میباشد.
17. کمترین حرف نیز حرف
«ظاء» میباشد.
18. بهترین شب در قرآن «شب
قدر» است.
19. بهترین ماه در قرآن
«ماه رمضان» است.
20. بزرگترین حیوان «فیل»
است.
21. کوچکترین حیوان «شپش»
است.
22. بزرگترین کلمة قرآن «11
حرف» دارد فاسقیناکموه.
23. کوچکترین کلمه قرآن «1
حرفی» است باء.
24. بزرگترین سوره قرآن
دارای «25500» حرف است.
25. کوچکترین سوره قرآن
دارای «42» حرف است.
26. بهترین سوره قرآن «یس»
است.
27. بیشترین سوره‌های مکی
در «جزء 30» قرآن قرار دارد و تنها «3 سوره مدنی» در این جزء وجود دارد.
مهر:
عضو هیئت علمی جامعةالمصطفی با اشاره
به اینکه طیف گسترده مسائل مرتبط با نجوم در قرآن مورد توجه قرار گرفته و این امر
در نام سوره‌های قرآنی به وضوح دیده میشود، گفت: حرکت زمین و شکل آن زمانی در
قرآن طرح شده که تفکر غالب ثابت بودن زمین بود.
حجت الاسلام دکتر سید عیسی مسترحمه
عضو هیئت علمی جامعةالمصطفی العالمیه و نویسنده کتاب قرآن و کیهان شناسی در رابطه
با اشارات قرآنی به بحث نجوم اظهار داشت: هروقت با کتابی مواجه می شویم پس از رؤیت
جلد مستقیم به سراغ فهرست آن می رویم، همین رویکرد را در مورد قرآن، کلام خدا که
بیش از 1400 سال از نزول آن می گذرد، به صورت مصون از غلط به دست ما رسیده و اهداف
خاصی از نزول قرآن مورد اراده خداوند بوده درنظر می گیریم و به بررسی فهرست قرآن
می پردازیم که نام سوره های قرآن را دربرگرفته است.
اهمیت مباحث نجومی در قرآن
دکتر مسترحمه گفت: درمیان برخی نامهای سوره های قرآن می توان به نام سوره هایی
چون فلق، عصر، ضحی، لیل، شمس، فجر، انشقاق، تکویر، نجم، قمر اشاره کرد و در کنار
آن برخی سوره هایی در قرآن وجود دارد که علاوه بر عناوین دارای موضوعات نجومی است. بیش از 15 سوره قرآن با عناوین نجومی نامگذاری شده است که این
امر نشان از اهمیت مباحث نجومی در قرآن است.
وی افزود: انسانها به چیزی قسم می
خورند که برایشان اهمیت داشته باشد، آن را دوست داشته باشند، ویژگی خاصی داشته و
مورد توجه آنها قرار گرفته باشد. قسمهای قرآن که ابتدای بسیاری از سوره های قرآن
آمده است در آیات آغازین سوره ضحی آمده است: " وَالضُّحَى، وَاللَّیْلِ إِذَا
سَجَى (سوگند به روشنایى روز، سوگند به شب چون آرام گیرد) ؛ همچنین قرآن در نخستین
آیات سوره لیل می فرماید: وَاللَّیْلِ إِذَا یَغْشَى وَالنَّهَارِ إِذَا تَجَلَّى
(سوگند به شب چون پرده افکند، سوگند به روز چون جلوهگرى آغازد) ؛ خداوند در شش
آیه سوره شمس نیز می فرماید:
وَالشَّمْسِ وَضُحَاهَا، وَالْقَمَرِ
إِذَا تَلَاهَا، وَالنَّهَارِ إِذَا جَلَّاهَا، وَاللَّیْلِ إِذَا یَغْشَاهَا،
وَالسَّمَاء وَمَا بَنَاهَا، وَالْأَرْضِ وَمَا طَحَاهَا (سوگند به خورشید و
تابندگىاش، سوگند به ماه چون پى [خورشید] رود، سوگند به روز چون [زمین را] روشن
گرداند، سوگند به شب چو پرده بر آن پوشد، سوگند به آسمان و آن کس که آن را
برافراشت، سوگند به زمین و آن کس که آن را گسترد)
نویسنده کتاب قرآن و کیهان شناسی
یادآور شد: قسمهای خداوند در قرآن گاهی به جان پیامبر، عزت خود و موضوعاتی را
دربرمی گیرد که دارای اهمیت است، این طیف گسترده قسمهای قرآن، به موضوعات و عناوین
نجومی، شاهد بر اهمیت این موارد در قرآن است.
تکرار موضوعات و عناوین نجومی در قرآن
حجت الاسلام مسترحمه در ادامه اظهار
داشت: در قرآنی که 6236 آیه دارد لفظ سما و یا سماوات به غیر ضمایر و کنایه ها و
اسم اشاره ها و تنها لفظ آسمان به صورت مفرد و جمع 310 مرتبه تکرار شده است. از
زمین 461 بار نام برده شده است یعنی خداوند در هر 10 تا 12 آیه به زمین اشاره کرده
است. خداوند 300 بار کلمه روز، 100 بار شب، 30 بار خورشید را مورد اشاره قرار داده
است و بسیاری دیگر از موضوعات و مسائل نجومی در قرآن ذکر شده است. اگرچه تمام این
موارد اشاره به آسمان و زمین محسوس نیست اما طیف گسترده ای به همین آسمان و زمین
محسوس است.
طیف گسترده موضوعات نجومی در قرآن
این استاد حوزه و دانشگاه تصریح کرد:
طیف گسترده مباحث نجومی در قرآن مورد اشاره قرار گرفته است. در قرآن از آغاز
آفرینش سخن گفته شده است و این امر در آیه 30 سوره انبیا به وضوح قابل مشاهده است:
آیا کسانى که کفر ورزیدند ندانستند که آسمانها و زمین هر دو به هم پیوسته بودند و
ما آن دو را از هم جدا ساختیم و هر چیز زندهاى را از آب پدید آوردیم آیا [باز هم]
ایمان نمىآورند.
وی افزود: قرآن در سوره های هود آیه
7، انبیا آیه 30 و فصلت آیه 13 از مواد تشکیل دهنده آسمان و زمین سخن گفته است. برای
مثال در آیه هفتم سوره هود آمده است: و اوست کسى که آسمانها و زمین را در شش هنگام
آفرید و عرش او بر آب بود تا شما را بیازماید که کدامیک نیکوکارترید و اگر بگویى
شما پس از مرگ برانگیخته خواهید شد بطور قطع کسانى که کافر شدهاند خواهند گفت این
[ادعا] جز سحرى آشکار نیست.
دکتر عیسی مسترحمه گفت: خداوند در سوره های اعراف آیه 54، یونس آیه 3 ، هود آیه 7 و
حدید آیه 4 از مراحل و دوره های آفرینش صحبت به میان آورده است و در آیه های 27 تا
33 سوره نازعات و آیات 9 تا 12 سوره فصلت به تحولات و تغییراتی که در روند آفرینش
صورت گرفته اشاره کرده است.
وی با اشاره به اینکه بحث خورشید،
زمین، کرویت زمین در قرآن بیان شده است اظهار داشت: همچنین در قرآن حرکت زمین در
بیش از 10 آیه بیان شده است، درحالی که در زمان نزول قرآن تفکر غالب، ثابت بودن
زمین بود. در مورد شکل زمین بیش از 7 آیه آمده است، کرویت و حتی بیضوی بودن و تخم
مرغی مورد اشاره قرار گرفته است.
این استاد حوزه و دانشگاه یادآور شد:
در مورد حرکتهای خورشید در سوره یاسین و برخی دیگر سوره ها تعابیر بسیار زیبایی
آمده، حرکت خورشید همراه با منظومه شمسی، حرکت دورانی خورشید و حرکت در کهکشان با
تعابیر دقیق و زیبایی بیان شده است. همچنین در رابطه با پایان آفرینش به طور مفصل،
پایان عمر زمین، تحولاتی که در زمین رخ می دهد، پایان عمر ستارگان و خورشید در
قرآن نیز صحبت شده است.
بررسی دو نمونه
وی گفت: خداوند در آیه 15 سوره ملک
حرکت زمین با تعابیر زیبا و اعجاز گونه ای این حرکت را تشریح کرده است.
الَّذِی جَعَلَ لَکُمُ الْأَرْضَ
ذَلُولًا فَامْشُوا فِی مَنَاکِبِهَا وَکُلُوا مِن رِّزْقِهِ وَإِلَیْهِ
النُّشُورُ(اوست کسى که زمین را براى شما رام گردانید پس در فراخناى آن رهسپار
شوید و از روزى [خدا] بخورید و رستاخیز به سوى اوست)
حجت الاسلام مسترحمه تأکید کرد: واژه
ذلول در زبان عربی شتر یا حیوانی است که وقتی راکب بر آن سوار است، راکب در آسایش
است به تعبیر دیگر راهوار است. ویژگی اصلی ذلول این است که حرکت دارد و راکب خود
را اذیت نمی کند. وجه شبه حیوان ذلول با زمین چیزی نمی تواند باشد جز حرکت کردن آن
و عدم اذیت کردن راکب. نکته دیگری که در این در آیه وجود دارد این است که خداوند
"زمین را برای شما" رام گردانید اما از بیرون زمین با سرعت شتاب آور و
سرسام آوری در حرکت است اما برای کسی که روی زمین است احساس خاصی از حرکت آن ندارد.
وی در ادامه با تبیین معنای واژه
" ذلول"
گفت: درکتابهای لغت دقیق مثل
"مفردات راغب اصفهانی" آمده است که عربها به هر حیوانی ذلول نمی گویند،
ذلول حیوانی است که قبلا چموش بوده پس از رام شدن ذلول و راهوار شده است. اینکه
خداوند می فرماید زمین را برای شما ذلول قرار داده ایم یعنی قبلا ذلول نبوده است
خداوند را برای شما ذلول قرار دادیم . این نظریه دارای شواهد بسیاری است که زمین
پیش از آنکه که قابلیت حیات داشته باشد، سرعت بسیار زیاد داشت و شاید به علت آنکه
تحت گرانش خورشید قرار داشت ، دچار تکانها و لرزشهای شدیدی می شد، طول شبانه روز
آن کوتاه تر بود و شرایط حیات در آن وجود نداشت، پس از آن با تدبیر خداوند شرایط
امروز به وجود آمده است.
از دیگر موارد مورد اشاره دکتر
مسترحمه آیه 125 سوره انعام بود که خداوند در آن می فرماید: فَمَن یُرِدِ اللّهُ
أَن یَهْدِیَهُ یَشْرَحْ صَدْرَهُ لِلإِسْلاَمِ وَمَن یُرِدْ أَن یُضِلَّهُ
یَجْعَلْ صَدْرَهُ ضَیِّقًا حَرَجًا کَأَنَّمَا یَصَّعَّدُ فِی السَّمَاء کَذَلِکَ
یَجْعَلُ اللّهُ الرِّجْسَ عَلَى الَّذِینَ لاَ یُؤْمِنُونَ ( پس کسى را که خدا
بخواهد هدایت نماید دلش را به پذیرش اسلام مىگشاید و هر که را بخواهد گمراه کند
سینه اش را سخت تنگ مىگرداند مثل کسی که به زحمت در آسمان بالا مىرود این گونه
خدا پلیدى را بر کسانى که ایمان نمىآورند قرار مىدهد)
عضو هئیت علمی جامعة المصطفی گفت: مفسران قدیمی چنین آیه را تفسیر می کردند که همچنان که بالارفتن
به آسمان سخت است، اسلام آوردن نیز دشوار است؛ درحالی که با اکتشافات جدید و مشخص
شده بحث جو و کمبود فشار جوی در طبقات بالایی جو و نیاز به اکسیژن در مراحل بالایی
جو برای تنفس انسان معنای این آیه روشن تر و واضح تر می شود. به تعبیر آیت الله
مکارم شیرازی تشبیه یک امر معقول به محسوس بوده است.
وی اضافه کرد: بحث کمبود اکسیژن در
مراحل بالایی جو نزدیک به 150 تا 200 سال گذشته کشف شده است اما قرآن در این تشبیه
به عدم وجود اکسیژن کافی در مراحل بالایی جو اشاره می کند. آیت الله معرفت نکته
زیبایی از این آیه قرآن برداشت کرده است. وی اعتقاد دارد با توجه به کتابهای دقیق
لغت کلمه " یَصَّعَّدُ" از صعدا به معنای
نفس کشیدن به سختی است. در لغت عرب به بیماری آسم یا تنگی نفس الصعدا گفته می شود.
شاهد وی هم این است که می گوید
" یَصَّعَّدُ فِی السَّمَاء" که
یعنی مثل کسی که در آسمان به سختی نفس می کشد. این تعبیر برخلاف تعبیر قبلی است،
فعل حرکت در این تعبیر وجود ندارد و مفهوم را روشن تر بیان می کند.
مرحوم
آیةالله بهجت رضوان‌الله تعالی علیه، نوعی از دعا را معرفی فرمودند که در مستجاب
شدن آن تردیدی نیست.
این عارف جلیل‌القدر، رحمةالله علیه،
در پاسخ به سوالی فرمودند: برخی گمان می‌کنند که دعا، کار پیرزن‌ها و پیرمردها و
عجزه [ناتوانان] است، آنها که نمی‌توانند در میدان جنگ و جهاد شمشیر بزنند؛ ولی
معلوم میشود مساله از این بالاتر است! در روایت درباره شرایط استجابت دعا آمده
است: "من دعا و هو لایحس سوی الاجابة استجیب له"، یعنی هر کس دعا کند و
جز اجابت احساس نکند، دعایش مستجایب میشود.
ایشان در ادامه می‌فرمایند: گویا حالتی در ما پیدا شده شبیه به یاس از اجابت، که دعای ما فقط به زبان و لقلقه‌ی لسانی است؛ نه دعای برخاسته از دل مطمئن و امیدوار به اجابت. قلب متیقن و دل شکسته‌ای می‌خواهد که دعایش مثل تیر به هدف برسد، به گونه‌ای که دعا کنیم و اجابت آن را بفهمیم و یا حداقل به ما وعده‌ی استجابت آن را بدهد، ولو بعد از چهل سال، همچنان که درباره حضرت یعقوب علیه‌السلام ظاهرا دارد [محقق شد].
بنابراین فرموده حضرت آیةالله بهجت، آن دعایی مستجاب است که دعاکننده در آن مطمئن به اجابت باشد و این امر به قول ایشان قلب متیقن و دل شکسته می‌خواهد.
(کتاب پرسش‌های شما و پاسخ‌های آیةالله بهجت، جلد دوم)