یکی از واجبات و ستون دین اسلام روزه گرفتن است.مردم 11 ماه به خوردن و آشامیدن می پردازند و از نعمت های الهی بهره مند می شوند. یک ماه را بنا به دستور شرع باید روزه داری کنند، تا روح خود را از هرگونه فساد و آلودگی پاک سازند. روزه داری نیز علاوه بر تعالی روح، به لحاظ پزشکی برای جسم نیز فواید بسیار ارزشمندی دارد. می توان گفت که در همه ادیان به دستور روزه داری تاکید شده است. ما در این مقاله سعی داریم "فواید روزه داری در ماه مبارک رمضان" را ارائه دهیم، تا علاوه بر اینکه یکی از دستورات اسلام را بجا می آورید با فواید آن برای جسم خود نیز آشنایی بیشتری داشته باشید.
پزشکان معتقدند که روزه داری در یک ماه سیستم بدن را بازسازی می کند. سلول هایی که درون دستگاه گوارش هستند از ریزش بالایی برخوردارند، چون به مدت یک ماه سیستم گوارشی بدن کم تر فعالیت دارد ، در حال استراحت است و امکان تجدید این سلول ها وجود دارد، هم چنین میزان متابولیسم افزایش یافته و سوخت و ساز بدن را تحت تاثیر قرار می دهد، در نتیجه میزان فعالیت های متابولیسمی به حد نرمال می رسد. بنابراین دستگاه گوارش بعد از ماه رمضان بهتر به فعالیت خود ادامه می دهد.
هنگامی که فرد سالمی بیش از حد غذا مصرف می کند، نوعی اختلالات در مغز ایجاد می شود. با روزه داری، در مغز بعضی تغییرات شیمیایی رخ می دهد که به سلامت مغز تاثیر می گذارد. پروتئین هایی که به هنگام ورزش کردن در مغز تولید می شود پروتئین های نوروتروفیک است، که آن ها با روزه داری در ماه رمضان نیز در مغز تولید می شود و مدار های عصبی فعال می شود. رشد و فعال شدن آن ها به تشکیل سیناپس های مغز کمک می کند. هم چنین باعث تولید کتون ها که یک منبع انرژی برای عصب است می شود و در توانایی ارتباط با دیگران و صبر و حوصله تاثیر مثبت می گذارد و از ابتلا شدن به بیماری های آلزایمر و پارکینسون جلوگیری می کند.
برخی افراد چاقی که می خواهند در ماه رمضان لاغر تر شوند، به جای این که به وزن ایده آل خود برسند، برعکس چاق تر می شوند. دلیل آن هم می تواند پرخوری های بعد از افطار و سحری و کم تحرکی باشد. بنابراین در این موارد باید نکاتی را رعایت کرد. نباید وعده ی سحری را حذف کرد چون با حذف این وعده، میزان قند خون افت کرده و فرد در طول روز تمایل به پر خوری و یا خوردن غذا های پرکالری پیدا می کند. خوردن غذا های پرچرب در سحری توصیه نمی شود. باید با آب ولرم افطار کرد. فاصله بین افطار تا شام زیاد نباشد. به شرطی که شام سبک باشد.
روزه گرفتن در رمضان علاوه بر فواید دیگر، مهم ترین فایده ای که دارد بهبود سیستم قلب است. روزه داری سکته قلبی را کاهش می دهد. به این صورت که، میزان هموسیستئین که دلیل اصلی سکته قلبی است، کاهش می یابد. از طرف دیگر، روزه داری نارسایی قلبی را بهبود می بخشد، روزه داری با کاهش فشار خون و بهبود تپش قلب بیماری های قلبی را کاهش می دهد.
چربی های مواد غذایی مصرف شده و جذب شده توسط بدن در طی چندین ماه، در روزه داری ماه رمضان پاکسازی می شوند.به خصوص غذا هایی که دارای مواد افزودنی هستند و به مرور زمان تبدیل به سم می شوند. وقتی فرد روزه دار است بدن او برای هضم غذا انرژی صرف نمی کند، به جای آن انرژی خود را برای سوزاندن آن اضافات صرف می کند و با باز سازی بدن، سلول های جدید تری تولید می کند.
روزه داری در ماه رمضان برای پوست هم تاثیرات مثبت و هم منفی به جای می گذارد. چون در طی این ماه ، بدن اقدام به پاکسازی می کند، در طی روز های اول ماه رمضان این پاکسازی به شکل جوش در صورت ظاهر می شود. اما بعد از اینکه بدن، خود را با شرایط جدید مطابقت داد این جوش ها پاکسازی می شوند. به شرطی که در زمان افطار تا سحری به اندازه کافی آب مصرف کنید، زیرا آب به دفع این سمومی که به شکل جوش ظاهر شده اند کمک می کند. هم چنین افرادی که دارای بیماری های پوستی همانند کهیر هستند، روزه داری به درمان سریع تر آن ها کمک می کند.
روزه داران حداقل مواد غذایی را دریافت می کنند، این کار باعث فعال شدن سیستم ایمنی بدن می شود. اما نباید در مصرف غذا بعد از افطار زیاده روی کنند و باید برنامه غذایی صحیحی را برای ماه رمضان خود داشته باشند. هم چنین در سالمندان که دچار بیماری های خاصی باشند در صورت روزه گرفتن سیستم ایمنی بدنشان برعکس عمل کرده و بسیار پایین می رود، در صورت روزه گرفتن هم باید تحت نظر پزشک اقدام به روزه داری کنند.
روزه ای که خداوند متعال برای انسان واجب کرده است، نه تنها به لحاظ جسمی، بلکه به لحاظ روحی هم فواید و برکاتی دارد. همان گونه که جسم برای ادامه حیات به غذا نیاز دارد، معنویت روح هم نیاز اساسی برای انسان است. برای رسیدن به این معنویت روحی، باید دستورات خداوند متعال را انجام داد که روزه داری در ماه رمضان یکی از واجبات این دستور ها می باشد. روزه گرفتن در ماه رمضان سبب رهایی از هرگونه افکار شیطانی، رهایی از تجملات دنیوی، غلبه کردن بر نفس خود را امکان پذیر می کند. سبب آرامش قلبی، تقویت اراده در انسان، صبر و تحمل و آمادگی انسان برای سایر عبادت ها را فراهم می کند.
همان طور که در مطالب بالا خواندید، روزه داری در ماه رمضان از هر جنبه ای فواید ارزشمند و والایی برای انسان ها دارد و خداوند متعال این لطف را در حق همه بشریت عطا کرده است. امیدواریم که با مطالبی که خواندید رغبت شما را در انجام این فریضه ی الهی افزوده باشیم.
انتهای پیام/
ماه مبارک رمضان ماه نجوا با پروردگار و بودن بر سر سفرهای است که بندگان از سحرگاه روز نخست، به مدت یک ماه به مهمانی خالق می روند و از جود و کرامت الهی بهره مند می شوند. ماه رمضان ماه بهار قرآن است، ماهی که بهترین فرصت را برای بازیابی وجود خویش فراهم می کند و رحمت الهی جاری می شود.
در این ماه اعمال بسیاری مانند روزه داری، اقامه نماز و ... واجب شمرده و اما اموری مانند اطعام به نیازمندان، کمک به مستمندان و ... مسستحب یاد شده است. برای این ماه مبارک در شب و روز اول آن اعمال مستحبی ذکر شده است که در ادامه به آن اشاره میشود:
روز نیمه شعبان در سال 1397 برابر است با تاریخ چهارشنبه 12 اردیبهشت 97
نیمه شعبان تاریخ میلادی 2018: برابر است با تاریخ 2 می 2018
به تاریخ قمری نیز: 15 شعبان 1438
نیمه شعبان (15 شعبان در گاهشماری هجری قمری) یکی از جشنهای مسلمانان شیعه است که همزمان با روز تولد امام دوازدهم شیعیان، امام زمان است.
شعبان هشتمین ماه در گاهشماری هجری قمری است. ماههای رجب، شعبان و رمضان در میان مسلمانان اهمیّت زیادی دارند.از پیامبر اسلام چنین نقل شدهاست که شعبان «ماه من» است.
سال تولد امام دوازدهم شیعیان را سال 255 یا 256 هجری نقل کردهاند.علت اختلاف شاید این بودهاست که در سابق، تاریخ را با حروف ابجد مینوشتند و درباره سال تولد حجت بن حسن بین واژههای «نور» و «نهر» اختلاف است که این اختلاف ناشی از رسمالخط ناقلین میباشد.
در روایات و احادیث امامان شیعه شب نیمه شعبان از جمله پر فضیلت ترین شبها برای احیا و شب زنده داری، دعا و عبادت است.
در روایتی از امام اول شیعیان درباره خواندن دعای کمیل در این شب آمدهاست:
“قسم به کسی که جان علی در دست اوست همه امور نیک و بدی که بر بندگان جاری میشود، از شب نیمه شعبان تا پایان سال، در این شب تقسیم میشود.
هیچ بندهای نیست که این شب را احیاء دارد و در آن دعای خضر بخواند، مگر آن که دعای او اجابت شود.
بنشین ای کمیل هنگامی که این دعا را حفظ کردی خدا را در هر شب جمعه، یا در هر ماه یک شب، یا یک بار در سال یا حداقل یک بار در طول عمرت، با آن بخوان، که خدا تو را یاری و کفایت میکند و تو را روزی میدهد، و از آمرزش او برخوردار میشوی.
ای کمیل به خاطر زمان طولانی که تو با ما همراه بودهای بر ما لازم است که درخواست تو را به بهترین شکل پاسخ دهیم، آن گاه دعا را چنین انشاء فرمود.
همچنین، شیعیان معتقدند خدا در این شب به تعداد موها و پشمهای چهارپایان بندگانش را از آتش جهنم آزاد میکند و زمانهای مرگ را ثبت و روزیهای یک سال را تقسیم میکند و همه آنچه را که در طول سال واقع میشود نازل میسازد.
دربرگزاری مراسم نیمه شعبان فقط مختص به ایران نیست. از دیگر کشورهایی که چنین مراسمی آن هم به شکل وسیع برپا میکنند، میتوان به کشورهای عراق،لبنان، مصر، بحرین، یمن و آذربایجان اشاره کرد.
همچنین کشورهایی مانند هند، پاکستان، امارات متحده عربی، تونس و مراکش که در آنها شیعیان در اقلیتند نیز مراسم وسیعی به همین مناسبت برگزار میشود.
حقیقت امر این است که آن چه که بیش از همه برگزاری مراسم نیمه شعبان را آسان تر میکند، اعتقاد برخی از فرقه های مهم اهل تسنن به حجت بن حسن و ظهور اوست.
ایران
مراسم نیمه شعبان در ایران نسبت به کشورهای دیگر پر رونقتر است.تدارکات ویژهای که دولت و مردم برای این روز میبینند، بسیار وسیع است.
چراغانیهای وسیع، برگزاری جشن، مولودی خوانی های عمومی و پخش شربت و شیرینی که بسیاری از آنها از سوی مردم و هیاتهای مردمی انجام میشود، برای یادبود این روز برگزار میشود. این روز در ایران، روز جهانی مستضعفان نامیده میشود.
عراق
از آنجا که بر اساس احادیث شیعیان، زیارت حسین بن علی اهمیت زیادی دارد از این رو جشن نیمه شعبان را در این شهر و در کنار حرم حسین بن علی برگزار میکنند.بسیاری از این زائران پیاده به کربلا میروند.قربانی کردن، چراغانی، غذا دادن به فقرا، عیدی دادن و دیدوبازدید هم در این روز انجام میشود.
مصر
در مصر علاوه بر شیعیان، سنیها نیز این روز را جشن میگیرند. مولودیخوانی مهمترین برنامهٔ جشن نیمه شعبان در مصر است.
بحرین
این روز در تقویم رسمی کشور تعطیل نیست،اما بحرین در این روز به صورت نیمه تعطیل است.عیدی دادن، دعا و مولودیخوانی در مسجدها و خوردن شام ویژه این شب از کارهایی است که بحرینیها انجام میدهند.
یمن
در یمن مردم در خیابان به جشن گرفتن این روز میپردازند و رقص خنجر انجام میدهند.
هند
مسلمانان هند بر این باورند که خدا آینده تمام مردان را با احتساب تمام اعمال گذشته آنها در شب برات (نیمهٔ شعبان) رقم میزند. در واقع شب برات به معنی شب بخشش یا روز کفاره است.
شیعیان آن را به عنوان شبی که دوازدهمین و آخرین امامشان، امام ابو محمد قاسم (حضرت مهدی) متولد شدهاست، جشن میگیرند. مردم دعا و نماز میخوانند و تمام شب قرآن مقدس را تلاوت میکنند به این امید که خداوند اعمال آنها را ببخشد.
مسلمان در اوایل صبح به گورستانها سر میزنند و گل میبرند و فاتحه میخوانند برای آرامش نزدیکان درگذشتهشان.
این جشنواره در روز سیزده و یا چهاردهم ماه شعبان در تقویم اسلامی و یا پانزده روز قبل از شروع ماه مبارک رمضان برگزار میشود. روزی که به عنوان لیالی برات شناخته میشود، به معنی شب آزادی است.
در این شب، پیامبر به هر خانه سر میزند و مشکلات و درد و رنج بشریت را آسان میکند. با توجه به افسانهای در ارتباط با شب برات یک درخت در بهشت است که نام همه مردم در برگ ها نوشته شده و اگر در این شب یک برگ با نام یک شخص میافتد، به شدت اعتقاد بر این است که آن شخص در سال جاری خواهد مرد.
همچنین گفته شده که این شب گرامی داشته میشود چون پیامبر به شهر مقدس مکه وارد شدند. جشن همهٔ مساجد با رشتهای از لامپها و کاغذهای رنگی، روشن میشود.
مساجد پر از جمعیت میشود که نماز و دعا میخوانند. کراکرها، مثل ستارهها افزایش زیبایی آسمان تاریک میشوند. هزاران شمع و رشته لامپ الکتریکی خانهها و خیابانها را روشن میکنند و در نتیجه یک محیط شاد ایجاد میشود.
قرآن کریم خوانده شود و آهنگ های معنوی در تمام طول شب برات خوانده میشود. مردم پول دار سخاوتمندانه پول، لباس و چیزهای به نام درگذشته گانشان و به نیت آرامش روح آنها، به نیازمندان اهدا کنند.
به طور کلی اعتقاد بر این است که اگر شخص قاطع تمام شب را دعا بخواند و طلب آمرزش کند، بخشیده خواهد شد. برخی از مسلمان رزه میگیرند و نمازهای مستحبی میخوانند این شب به تعداد موها و پشمهای چهارپایان بندگانش را از آتش جهنم آزاد میکند و زمانهای مرگ را ثبت و روزیهای یک سال را تقسیم میکند و همه آنچه را که در طول سال واقع میشود نازل میسازد.
http://www.coca.ir
نیمه شعبان، روز ۱۵ شعبان و سالروز تولد امام دوازدهم شیعیان میباشد
نیمه شعبان، روز ۱۵ شعبان و سالروز تولد
امام دوازدهم شیعیان میباشد. در برخی روایات، شب نیمه شعبان پس از شب قدر
برترین شبها دانسته شده است. گروهی از شیعیان در این شب به شب زندهداری و
اعمال مذهبی مشغول میشوند. برخی از اهل سنت و طریقتهای تصوف نیز به
فضیلت این شب معتقدند.
جشن نیمه شعبان از بزرگترین جشنهای شیعیان
است که به مناسبت میلاد امام مهدی(عج) در مناطق شیعهنشین جهان برگزار
میشود. در ایران، مسجد جمکران و در عراق، کربلا محل تجمع شیعیان در این
روز است. این روز در تقویم رسمی ایران تعطیل رسمی است و روز جهانی مستضعفان
نام گرفته است.
نیمه شعبان در روایات
روایات
نقل شده از پیامبر اکرم (ص) و امامان شیعه بر اهمیت شبزندهداری و عبادت
در شب نیمه شعبان تأکید دارد؛ از جمله در روایتی آمده است: جبرئیل در شب
نیمه شعبان پیامبر را از خواب بیدار کرد و ایشان را به برپایی نماز، قرائت
قرآن، دعا و استغفار در این شب سفارش نمود.[۱] در روایتی دیگر، یکی از
همسران پیامبر از عبادت خاص و سجدههای طولانی و متعدد پیامبر در شب نیمه
شعبان خبر داده است.[۲] در احادیثی از امام علی(ع) و امام صادق(ع) نیز بر
عبادت و انجام اعمال خاص شب نیمه شعبان تأکید شده است.[۳]
دستهای دیگر از روایات، حاکی از اهمیت نیمه شعبان به سبب تولد امام مهدی (عج)، آخرین حجت خدا بر مردم است.[۴]
اسامی دیگر شب نیمه شعبان
برات:
برات به معنای حواله، سند و نوشتهای که به کسی دهند تا به استناد آن، پول
یا هر چیز دیگر را از دیگری بگیرد. به حواله معنوی نیز برات میگویند و از
آنجا که در شب نیمه شعبان خداوند برات (سند) آزادی از جهنم را به بندگان
خود میبخشد به این شب، شب برات گفته میشود.[۵]
لیلة الصک: صک معرّب چک فارسی و مترادف برات است.[۶]
برات کاندیلی: در ترکیه به این شب، برات کاندیلی گفته میشود.
شب رهایی: در آسیای جنوبی به شب نیمه شعبان، شب رهایی گفته می شود.[۷]
پانزدهم شعبان تنها برای شیعیان اهمیت ندارد بلکه برای اهل سنت نیز جایگاه خاصی دارد
فضیلت نیمه شعبان
روایات متعددی در اهمیت و فضیلت شب و روز نیمه شعبان وجود دارد. بخشی از فضیلتهای این شب در ذیل آمده است:
گشایش درهاى خشنودى، بخشش، روزى و نیکى در شب نیمه شعبان؛[۱۲]
تقسیم روزی و ثبت شدن زمان مرگ انسان؛[۱۳]
بخشیدن همه انسانها غیر از مشرک، قمارباز، فرد قطع رحم کرده، شراب خوار و فردی که بر انجام گناه اصرار میورزد.[۱۴]
برترین شبها پس از شب قدر.[۱۵]
نیمه شعبان از دیدگاه اهل سنت
پانزدهم
شعبان تنها برای شیعیان اهمیت ندارد بلکه برای اهل سنت به ویژه طریقتهای
تصوف آن نیز جایگاه خاصی دارد. روایات متعددی از پیامبر(ص) و صحابه درباره
اهمیت عبادت در این شب و مشخص شدن روزی و مقدرات انسان در آن وجود
دارد.[۱۶][۱۷][۱۸][۱۹][۲۰] برخی از علمای اهل سنت در صحت این روایات تردید
داشته و وجود فضیلت برای شب نیمه شعبان را رد میکنند این در حالی است که
ابن تیمیه، نظریه پرداز سلفیه، نیز نتوانسته فضیلت این شب را نادیده بگیرد
اما اجتماع مسلمانان در مسجد برای احیا و خواندن نماز صد رکعتی این شب را
بدعت دانسته است.[۲۱]بر همین اساس علمای سلفی قرن چهاردهم و پانزدهم هجری
نظیر تهانوی، یوسف قرضاوی و محمد صالح منجد شب زنده داری و برگزاری مراسم
شب برات را عملی بیاساس و بدعت میدانند.[۲۲][۲۳][۲۴]
اهل سنتِ
معتقد به فضیلت نیمه شعبان، به شب زندهداری و انجام امور عبادی نظیر
خواندن قرآن، برپایی نمازهای مستحبی، دعا و روزه داری در روز نیمه شعبان
اهتمام میورزند. این شب نزد آنان نیز به شب برات معروف است.[۲۵][۲۶][۲۷]
خواندن صد رکعت نماز یا همان صلوة الخیر که در آن هزار بار سوره توحید
خوانده میشود از جمله اعمال عبادی مشترک میان شیعه و اهل سنت است.[۲۸]
مراسم شب برات در برخی از مناطق اسلامی نظیر شبه قاره هند با زیارت قبور،
دادن غذا و صدقه به نیازمندان همراه است.[۲۹]
==============================================
پانویس
مجلسی، بحارالانوار، بیروت، دارالاحیاءالتراث العربی، چاپ سوم، ۱۴۰۳ق ج ۹۸، ص۴۱۳.
سید بن طاووس، اقبال الأعمال، تحقیق:جواد قیومی اصفهانی، ص۲۱۷-۲۱۶.
سید
بن طاووس، اقبال الأعمال، تحقیق:جواد قیومی اصفهانی، ص۵۴۰؛ مجلسی،
بحارالانوار، بیروت، دارالاحیاءالتراث العربی، چاپ سوم، ۱۴۰۳ق، ج۹۴، ص۸۴ و
۸۵.
سید بن طاووس، علی بن موسی، اقبال الأعمال، تحقیق:جواد قیومی اصفهانی، ص۲۱۸ و ۲۱۹.
علی اکبر دهخدا، لغت نامه، ذیل «برات»، زیرنظر محمدمعین، تهران ۱۳۲۵ـ۱۳۵۹ش.
رامپوری، غیاث اللغات، به اهتمام منصور ثروت، ص۵۰۳ـ۵۰۴.
با شکوه ترین جشن تولد برای کامل ترین انسان، پایگاه اطلاع رسانی حوزه.
کلینی،
الکافی، ۱۴۰۷ق، ج۱، ص۵۱۴؛ شیخ مفید، الارشاد، ۱۴۱۳ق، ص۳۳۹؛ طبری، دلائل
الامامه، ۱۴۱۳ق، ص۵۰۱؛ طوسی، کتاب الغیبه، ۱۴۱۱ق، ص۲۳۹.
طوسی، کتاب الغیبه، ۱۴۱۱ق، ص۲۳۱. شیخ مفید، الارشاد، ۱۴۱۳ق، ص۳۴۶.
کلینی،
الکافی، ۱۴۰۷ق، ج۱، ص۳۲۹، ح۵ و ص۵۱۴، ح۱. ابنبابویه، محمد بن علی، مترجم:
محمد باقر کمرهای، کمالالدین و تمام النعمة، تهران، کتابفروشی اسلامیه،
۱۳۷۷ش، ج۲، ص۱۰۴؛
طوسی، الغیبة، ۱۴۱۱ق، ص۳۹۶، حدیث ۳۶۷.
سید
بن طاووس، اقبال الاعمال، تحقیق:جواد قیومی اصفهانی، ص۲۱۲؛ مجلسی،
بحارالانوار، بیروت، دارالاحیاءالتراث العربی، چاپ سوم، ۱۴۰۳ق، ج۹۸، ص۴۱۳.
سید بن طاووس، اقبال الاعمال، تحقیق:جواد قیومی اصفهانی، ص۲۱۲؛ مجلسی، بحارالانوار، بیروت، ۱۴۰۳ق، ج۹۸، ص۴۱۳.
سید بن طاووس، اقبال الاعمال، تحقیق:جواد قیومی اصفهانی، ص۲۱۷-۲۱۶.
سید بن طاووس ص۲۰۹؛ مجلسی، بحارالانوار، بیروت، ۱۴۰۳ق، ج۹۴، ص۸۵.
منذری،
الترغیب والترهیب، عبدالعظیم بن عبدالقوی تحقیق: ابراهیم شمس الدین،
دارالکتب العلمیة، چاپ اول، ۱۴۱۷ق، ج۲، ص۷۳و۷۴؛ ج۳، ص۶۷، ۲۳۳ و۳۰۷-۳۰۹.
البانی، السلسلة الصحیحة، ریاض، مکتبة المعارف للنشر والتوزیع، ج۳، ص۱۳۵؛ ج۴، ص۸۶.
ابن حجر عسقلانی، الأمالی المطلقة، تحقیق: حمدی عبدالمجید السلفی، بیروت، ص۵۲.
بیهقی، شعب الایمان، بیروت، دارالکتب العلمیة/منشورات محمد علی بیضون، چاپ اول، ج۳، ص۳۷۸-۳۸۶.
احمد نگری، جامع العلوم، بیروت، ۱۳۹۵ق، ج۳، ص۱۷۹.
ابن تیمیه، فتاوای، بیروت، دارالکتب العلمیة، چاپ اول، ج۵، ص۳۴۴.
تهانوی، تسهیل بهشتی زیور، به اهتمام اساتید جامع الرشید، کتاب گهر، کراچی، ۱۳۲۷ق، ص۷۵.
حکم شرعی شب زندهداری و برگزاری مراسم عبادی به مناسبت نیمه شعبان، پایگاه اینترنتی یوسف قرضاوی.
عطیه صقر، شب نیمه شعبان؛ فضیلت و حکم شرعی شب زندهداری در آن، پایگاه اینترنتی اسلام آن لاین.
ملتانی، بهاء الدین زکریا، الاوراد، اسلام آباد، ۱۳۹۸ق، ج۱، ص۱۷۴ـ۱۷۶.
علوی کرمانی، محمد، سیر الاولیاء، اسلام آباد، ۱۳۹۸ق، ج۱، ص۴۰۵.
نوربخش، محمد بن محمد، الفقه الاحوط، کراچی، ۱۳۹۳ق، ج۱، ص۱۱۲ـ۱۱۳.
علوی کرمانی، سیرالاولیاء، اسلام آباد، ۱۳۹۸ق، ج۱، ص۴۰۵.
احمد دهلوی، فرهنگ آصفیه، ذیل «شب برات»، لاهور، ۱۹۸۶ق.
منبع: fa.wikishia.net
حضرت علی اکبر (ع) در سال 33 هجری قمری در مدینه دیده به جهان گشود
حضرت علی اکبر فرزند امام حسین علیهما
السلام در بین سال های 33 تا 35 ه از مادری به نام لیلا دختر ابی مرّه در
شهر مدینه چشم به جهان گشود. وی در مکتب انسان ساز پدر شیوه های صحیح دفاع
از مکتب و اطاعت از امامت و حمایت از آرمان های مقدس آن را آموخت. او در
روز عاشورا اولین نفر از بنی هاشم بود که پس از مبارزه جانانه جام شهادت سر
کشید. روز میلاد حضرت علی اکبر علیه السلام به روز جوان نامگذاری شده است.
شناسنامه حضرت علی اکبر علیه السلام
حضرت علی اکبر (ع) فرزند بزرگ امام حسین در سال 33 هجری قمری در مدینه دیده به جهان گشود.
مادر
بزرگوار وی لیلا دختر ابی مره است. لیلا برای امام حسین پسری آورد، رشید،
دلیر، زیبا، شبیه ترین کس به رسول خدا، رویش روی رسول، گفتگویش گفتگوی رسول
خدا ، هر کسی که آرزوی دیدار رسول خدا را داشت بر چهره پسر لیلا می
نگریست، تا آنجا که پدر بزرگوارش می فرماید "هرگاه مشتاق دیدار پیامبر می
شدیم به چهره او می نگریستیم"؛ به همین جهت روز عاشورا وقتی اذن میدان
طلبید و عازم جبهه پیکار شد، امام حسین چهره به آسمان گرفت و گفت «اللهم
اشهد علی هؤلاء القوم فقد برز الیهم غلام اشبه الناس برسولک محمد خلقا و
خلقا و منطقا و کنا اذا اشتقنا الی رؤیة نبیک نظرنا الیه...».
حضرت
علی اکبر علیه السلام اولین شهید عاشورا از بنی هاشم بود. شجاعت و دلاوری
حضرت علی اکبر و رزم آوری و بصیرت دینی و سیاسی او، در سفر کربلا به ویژه
در روز عاشورا تجلی کرد. سخنان و فداکاریهای وی نیز به خوبی مؤید این مطلب
است .
زندگی نامه حضرت علی اکبر علیه السلام
وقتی
حضرت اعلام کرد عزم سفر دارد و می خواهد از مدینة النّبی بیرون برود، حضرت
علی اکبر علیه السلام پرچم وفاداری نسبت به امام را پیشاپیش قافله به
اهتزاز درآورد.
کاروان حماسه و ایثار پس از پشت سر نهادن منازل ذو
حُسم، بیضه و عُذیب الهجانات به موقفی به نام بنی مقاتل رسید. عقبة بن
سمعان که از یاران و همراهان امام بود و بسیاری از روایات واقعه عاشورا از
وی نقل شده می گوید: شب هنگام در رکاب امام حرکت کردیم و چون ساعتی را
پیمودیم، امام حسین علیه السلام را خواب سبکی فرا گرفت. در حالی که سر
مبارکشان روی قربوس زین اسب بود و به زودی دیدگان آن سرور آزادگان گشوده شد
و فرمود: «انّا لله و انّا الیه راجعون الحمد الله ربّ العالمین»
و دو یا سه بار آیه استرجاع را تکرار فرمود؛ حضرت علی اکبر علیه السلام با
درایت و فراستی که داشت، متوجّه حال پدر گردید مشاهده کرد آن ستاره پرفروغ
اهل بیت پیامبر صلی الله علیه و آله و سلم مدام آیه مذکور را بر زبان جاری
می نماید. مرکب خویش را به سوی اسب پدر هدایت کرد و خطاب به ایشان گفت:
«پدر جان! از چه جهت آیه استرجاع را تلاوت می کنید. امام فرمود: فرزند
عزیزم اندکی که خواب رفتم، سواری عنان اسب را کشید و گفت: «القوم یسیرون و المنایا تسری الیهم» این قوم در حال حرکتند در حالی که مرگ به سوی آنان می آید.
علی اکبر علیه السلام پس از لحظه ای مکث، با قوّت قلب وشهامتی شگفت روی به پدر بزرگوار خویش کرد و گفت: «یا ابة لا اراک الله السوء و السنا علی الحقّ» پدر جان! خداوند حادثه ای ناگوار پدید نیاورد. آیا ما بر حق نیستیم؟ امام در جوابش فرمود: «بلی والّذی الیه مرجع العباد؛
آری، به خداوندی که بازگشت بندگان به سوی اوست، ما بر حقّیم.» علی اکبر با
شنیدن این پاسخ چون گُل شکفت و با آرامشی خاصّ امام علیه السلام را مورد
خطاب قرار داد و گفت: «یا ابه اذا لانبالی نموت محقّین»
ای پدر! [وقتی بر حق بودن ما مسلّم است] در این صورت باکی نیست و بر حق
جان می دهیم. امام علیه السلام وقتی مشاهده فرمود فرزند در این مصاحبه
معرفتی سربلند و پیروز بیرون آمد، شاد شد. او را مخاطب قرار داد و فرمود: «جزاک الله من ولد خیر ما جزی ولدا عن والده» خدایت پاداشی نیکو عطا کند؛ نیکوترین پاداش که باید فرزندی از پدر خویش دریافت کند.
حضرت علی اکبر علیه السلام اولین شهید عاشورا از بنی هاشم بود
شمه ای از فضائل و مناقب حضرت علی اکبر علیه السلام
تربیت
شایسته امام حسین (ع) سبب شد که علی اکبر به بهترین صفات کمال آراسته شود.
عواملی همچون: اصالت خانوادگی، تربیت و وراثت، کسب علم و فضایل که از
عناصر تشکیل دهنده شخصیت هر کس است، در وجود و زندگی او فراهم بود. خلق و
خوی او و رفتار و حرکات و ادب و متانتش در حدّ اعلای برجستگی و درخشندگی
بود. آن گونه که گفته و نوشته اند، رفتارش یادآور حرکات و رفتار پیامبر خدا
(ص) بود و همین سبب می گشت تا در چهره او شخصیت پیامبر را مشاهده نمایند و
با دیدن او یاد حضرت رسول (ص) را در ذهن ها زنده کنند. علی اکبر، نسخه ای
برابر با اصل نسبت به رسول خدا و شاخه ای از آن شجره طیبه و ریشه پاک بود و
وارث همه خوبی های خاندان عصمت و طهارت به شمار می رفت.
علی اکبر
(ع)، از جوانی مجموعه ای از خوبی ها و فضیلت ها و نمونه ای روشن از فضایل
عترت پاک پیامبر بود. حتی کسی چون معاویه هم که دشمن خاندان عصمت بود، به
فضایل او اقرار داشت.
رابطه سرشار از ادب و احترام علی اکبر (ع) به
پدر و علاقه و محبت پدر به فرزند، در همه مراحل زندگی این دو الگوی فضیلت
وجود داشت و نهایت و اوج آن، در صحنه عاشورا دیده می شود که به آن اشاره می
کنیم.
تربیت ولایی و تأدیب شایسته، سبب شده بود علی اکبر همواره در
خدمت و اطاعت پدر بزرگوارش باشد و در نهایت ادب، گوش به فرمان و آماده جان
نثاری شود.
میلاد حضرت علی اکبر علیه السلام، روز جوان
جوانی،
بهار عمر و فصل طربناک زندگی است. هیچ دوره ای از زندگی چون روزگار جوانی،
سرسبز و خرّم نیست، و هیچ انسانی همانند زمان جوانی، توان مند و پرانرژی
نیست. بسیاری از پیروزی ها و کامیابی ها، تنها در سایه جوانی امکان پذیر
است و بسیاری از آرزوها و هدف ها، فقط در فرصت جوانی قابل دست یابی است.
جوانی فرصتی است که بر خلاف بسیاری از فرصت های دیگر، تنها یک بار در
اختیار همه قرار می گیرد و چون به انجام خویش برسد، هرگز امکان تکرار
نخواهد داشت. پس «فرصت جوانی»، طلایی ترین فرصت ها و ناب ترین موهبت هاست و
نمی توان در این نکته تردید کرد که هدر دادن روزگاران خوش جوانی و تباه
کردن این بهار زندگانی، به اندوهی انبوه و حسرتی متراکم خواهد انجامید، اما
این روزگار، اقتضاهایی دارد؛ اقتضاهایی که بخشی از آنها به جوان بر می
گردد و بخشی نیز به آنها که با جوان در تعاملند. آنها که به جوان بر می
گردد، «نازها» و «نیازها»ی جوانی است. نازها، یعنی «سرزندگی، شیک پوشی،
آراستگی، جمال گرایی، آرمان گرایی و...؛ و نیازها، یعنی عبادت و تضرع؛ دانش
اندوزی، مهار و تعدیل غرایز، تهذیب نفس، ورزش، مطالعه، مسئولیت پذیری
و....
حضرت علی اکبر علیه السلام، الگوی جوانان
جوان، محتاج اسوه و الگوست. اسوه و الگوی جوان، باید جوان باشد؛ تا فضایل و کمالات این جوان دست یافتنی و ملموس باشد.
قرآن
برای زندگی بشر، اُسوه و الگو معرفی می کند؛ «و لکم فی رسول الله اسوه
حسنه». اگر پیامبر و سبک زندگی نبوی اسوه و الگوست، هر شخص و سبک دیگری اگر
بخواهد اسوه و الگو باشد، باید رنگ و بوی پیامبر را داشته باشد و «اشبه الناس خلقاً خُلقاً و منطقاً برسول الله» باشد.
امام
حسین علیه السلام حضرت علی اکبرعلیه السلام را عصارة بنی هاشم و شبیه ترین
مردم به پیامبر صلی الله علیه وآله دانسته، فرمود هر وقت دلمان برای رسول
الله تنگ می شد، مشتاق زیارت علی اکبر می شدیم و زیارت و ملاقات علی اکبر
علیه السلام بود که دلمان را در فراق پیامبر صلی الله علیه وآله تسلی می
بخشید.
پس اگر کسی شیفتة جمال و کمال پیامبر صلی الله علیه وآله
است، می تواند از رخسار و فضایل علی اکبر هم به پیامبر صلی الله علیه وآله
برسد.
در سایه سار قلم
همه
در حیرتم امشب، که شب هفده ماه ربیع است و یا یازده غره ی شعبان معظم، شب
میلاد محمد شده یا آینه ی طلعت نورانی احمد، به سر دست حسین است و یا آمده
از غار حرا باز محمد؛ عجبا این گل نورسته علی اکبر لیلاست، بگو یوسف
زهراست، بگو اینه ی طلعت طاهاست، بگو دسته گل فاطمه ی ام ابیهاست، بگو روح
بتول است، بگو جان رسول است، سلام و صلوات همه بر خُلق و خصالش، به جلالش
به جمالش همه مبهوت کمالش همه مشتاق وصالش که سراپاست همه اینه ی احمد و
آلش، چه به خلقت چه به طینت چه به صورت چه به سیرت چه به قامت چه به هیبت،
همه بینید در این خال و خط و چهره ی گل روی رسول دو سرا را.
منبع:hawzah.net